Tắc sữa, còn được gọi là ứ sữa, chỉ hiện tượng sữa tích tụ trong các ống tuyến vú, dẫn đến tắc nghẽn một số ống. Triệu chứng có thể bao gồm cục cứng tại vùng vú, đau và sưng đỏ, nhưng thường không kèm theo sốt. Các phương pháp xử lý tắc sữa bao gồm cho con bú hoặc hút sữa thường xuyên, mát‑xa vú, chườm ấm và điều chỉnh tư thế cho con bú. Viêm tuyến vú thường phát sinh dựa trên hiện tượng tắc sữa, khi vi khuẩn xâm nhập vào mô tuyến qua các vết nứt ở núm vú gây nhiễm trùng. Ngoài cục cứng, đau và sưng đỏ ở vú, triệu chứng còn có thể kèm theo sốt, rét run, cảm thấy không khỏe toàn thân và nhiệt độ vùng vú tăng cao. Viêm tuyến vú cần được điều trị kịp thời, bao gồm điều trị bằng kháng sinh, nghỉ ngơi đầy đủ, cho con bú hoặc hút sữa thường xuyên, …
Tắc sữa sau sinh dễ gây viêm tuyến vú – Làm thế nào để thông tắc sữa?
Các mẹ thường lo sợ nhất là tắc sữa, cục sữa cứng và viêm tuyến vú. Theo thống kê, có tới 78,29% phụ nữ sau sinh từng gặp hiện tượng tắc sữa; nếu tắc nghẽn nhẹ, bé có thể hút mở được, nhưng nếu nặng thì phải nhờ chuyên gia kích thích sữa thông sữa hoặc đến bệnh viện. Nếu hiện tượng “vú căng” (tăng sữa) và tắc sữa không được thông, rất dễ dẫn đến viêm tuyến vú. Vậy làm thế nào để phân biệt chính xác giữa tắc sữa và cục sữa? Nguyên nhân của tắc sữa là gì? Và làm sao để thông tắc hiệu quả?
Sự khác biệt giữa sữa vón cục và tắc sữa là gì?
Sữa vón cục:
Khi tuyến vú thông thoáng nhưng sữa không được bài tiết, tích tụ trong vú và dần dần tạo thành cục; khi ấn vào sẽ gây đau.
Tắc sữa:
Khi tuyến vú không thông thoáng, sữa bị kẹt ở các tầng sâu, hình thành cục u cứng sâu. Biểu hiện là vú đột nhiên có diện tích lớn cục cứng, ban đầu cảm giác căng đau không quá nặng, và một số mẹ có thể không bị sốt.
Sự khác biệt chi tiết:
I. Cách hình thành
- Cục sữa: Tuyến vú thông thoáng nhưng sữa chưa được bài tiết, tích tụ trong vú và dần dần hình thành cục; khi ấn vào sẽ gây đau.
- Tắc sữa: Tuyến vú không thông, sữa bị kẹt ở tầng sâu và dần hình thành cục u; biểu hiện là vú có cục cứng diện rộng, ban đầu cảm giác căng đau nhẹ và có thể không kèm theo sốt.
Nguyên nhân gây tắc sữa sau sinh của phụ nữ là gì?
Tắc sữa sau sinh chủ yếu là hiện tượng sữa ứ không được bài tiết. Nghiên cứu cho thấy, trên một nửa phụ nữ sau sinh sẽ gặp phải vấn đề này, và nếu tắc sữa trở nên nghiêm trọng sẽ dễ dẫn đến viêm tuyến vú, ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của mẹ. Vì vậy, khi gặp hiện tượng tắc sữa, cần phải kiểm tra và điều trị kịp thời.
Nguyên nhân chính:
- Chế độ ăn uống không hợp lý:
Sau sinh, nếu mẹ bổ sung dinh dưỡng quá mức hoặc ăn quá nhiều thực phẩm dầu mỡ, rất dễ gây tắc sữa. - Sữa tiết ra quá nhiều:
Nhiều mẹ mới sinh tiết sữa quá mức dẫn đến không thể bài tiết kịp thời, từ đó dễ xảy ra tắc sữa.
Nếu mẹ mới sinh bị viêm tuyến vú cấp tính, nên làm gì?
Ngay sau sinh, các mẹ thường cảm thấy vú hơi căng – dấu hiệu báo hiệu đã đến lúc cho bé bú. Giai đoạn 1 tháng sau sinh là thời điểm có nguy cơ cao bị viêm tuyến vú, đặc biệt ở các mẹ cho con bú, phần lớn trường hợp là viêm tuyến vú cấp tính.
Nguyên nhân chính của viêm tuyến vú cấp tính:
- Do sữa ứ hoặc do núm vú bị tổn thương khi bé bú, tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập vào ống sữa, gây nhiễm trùng mủ cấp tính.
Nhiều mẹ mới sinh chưa hiểu rõ về viêm tuyến vú cấp tính, không biết các triệu chứng, cách phòng ngừa và chăm sóc ra sao. Phần lớn các mẹ thường tìm đến chuyên gia kích thích sữa để giúp thông thoáng tuyến vú và tăng tiết sữa.
Làm thế nào để nhận biết viêm tuyến vú?
Ở giai đoạn đầu, biểu hiện có thể là núm vú nứt, đau và cơn đau tăng khi cho bé bú. Khi đó, do đau, mẹ thường từ chối cho bé bú, dẫn đến sữa ứ, vú căng đau và hình thành cục cứng. Khi bệnh tiến triển, mẹ có thể cảm thấy sợ lạnh, rét run hoặc nhiệt độ cơ thể đột nhiên tăng, đôi khi lên tới trên 39°C.
Nếu bị viêm tuyến vú, nên điều trị như thế nào?
Không nên ngừng cho con bú, vì nếu vậy sữa sẽ tiếp tục ứ lại.
Trong thời kỳ cho con bú, có thể cho con bú khi bị viêm tuyến vú không?
Rất nhiều mẹ mới sinh mắc viêm tuyến vú trong thời kỳ cho con bú, thường do cách cho con bú không đúng hoặc chăm sóc vú không đúng cách. Nếu viêm tuyến vú không được điều trị kịp thời, có thể dễ dẫn đến ung thư vú, vì vậy các mẹ cần chú ý phát hiện và điều trị sớm.
Nếu các triệu chứng viêm tuyến vú ở thời kỳ cho con bú chỉ nhẹ, như chỉ có hiện tượng sưng đỏ mà sữa vẫn bình thường, mẹ có thể tiếp tục cho bé bú. Ngừng cho bé bú lại có thể làm tình trạng sữa ứ trở nên trầm trọng hơn. Mẹ có thể chườm ấm vú trước khi cho bé bú, sau đó cho bé bú, đồng thời giúp mát‑xa nhẹ vùng sưng đỏ để thông thoáng các ống vú bị tắc.
Tuy nhiên, nếu viêm tuyến vú trở nên nghiêm trọng và xuất hiện mủ, thì phần vú bị bệnh cần được xử lý riêng.
Sau sinh bị tắc sữa phải làm gì? Những mẹ nào dễ mắc phải?
Khi nói về việc cho con bú, truyền thuyết “mười sữa, chín tắc” là chủ đề không thể tránh khỏi; rất nhiều mẹ, thậm chí từ khi mang bầu đã lo lắng về vấn đề này. Vậy liệu tắc sữa có thật sự dễ xảy ra không? Những mẹ nào dễ trở thành “chuyên gia tắc sữa”? Tắc sữa xảy ra như thế nào?
Tắc sữa là do sữa ứ, biểu hiện là bên trong vú đột nhiên xuất hiện cục cứng hoặc những nốt nhỏ kèm theo đau, chủ yếu do sữa không được bài tiết kịp thời gây tắc nghẽn các ống vú.
Khi tắc sữa xảy ra, vú sẽ căng đau; tắc sữa nhẹ có thể khắc phục bằng cách kích thích sữa thông các ống, nhưng nếu nặng sẽ dễ dẫn đến viêm tuyến vú.
Ngoài việc ảnh hưởng đến lượng sữa cho bé, tắc sữa còn gây đau đớn mạnh cho mẹ – thậm chí, các mẹ đã từng trải qua đều nói “đau hơn cả khi sinh con.”
Điểm chung của những mẹ dễ bị tắc sữa:
Không mở sữa kịp thời:
Sau khi sinh, trong lúc bận rộn, nếu mẹ thiếu kinh nghiệm hoặc không có người nhắc nhở mở sữa kịp thời, nguy cơ tắc sữa sẽ tăng cao.
Viêm tuyến vú chuyển biến thành mủ sữa – Xử lý như thế nào?
Dù trong thời kỳ cho con bú, các cơn đau do vú căng đầy sữa có thể chịu đựng được nhờ tình yêu thương của mẹ, nhưng điều khiến các mẹ lo sợ nhất chính là viêm tuyến vú chuyển biến thành mủ sữa. Đây là giai đoạn nghiêm trọng nhất của viêm tuyến vú, cho thấy viêm nhiễm ở vú đã tiến triển rất nặng, và sữa cũng bị biến chất, không còn phù hợp cho bé. Vì vậy, các mẹ bị viêm tuyến vú cần theo dõi kỹ tình trạng bệnh, đặc biệt chú ý xem vú có chuyển sang giai đoạn có mủ hay không.
Làm thế nào để nhận biết sữa đã chuyển biến thành mủ?
Các tiêu chí chính bao gồm:
- Ngửi mùi:
Các mẹ quen cho bé bú thường rất quen với mùi của sữa mẹ. Ở trạng thái bình thường, sữa có mùi nhẹ của sữa; nhưng khi sữa chuyển biến thành mủ, sẽ có mùi hôi thối khác biệt rõ rệt. - Quan sát màu sắc của sữa:
Ở trạng thái bình thường, sữa hơi đặc có màu trắng ngà hơi vàng, còn sữa loãng có màu trắng; khi sữa chuyển biến, màu sắc sẽ thay đổi.
Nguyên nhân gây viêm tuyến vú sau sinh
Viêm tuyến vú là một bệnh thường gặp trong thời kỳ hậu sản, chủ yếu là viêm tuyến vú cấp tính, thường xảy ra trong khoảng 3–4 tuần sau sinh (do đó còn gọi là viêm tuyến vú thời kỳ cho con bú). Các vi khuẩn gây viêm chủ yếu là Staphylococcus aureus và Streptococcus hemolytic, xâm nhập qua vết nứt ở núm vú hoặc qua đường máu.
Nguyên nhân chính gồm:
Sữa ứ, bài tiết không thông thoáng:
Một số mẹ mới sinh có núm vú phát triển không tốt (như núm vú lõm), cản trở quá trình cho con bú. Nếu vú đầy sữa kéo dài và không được bài tiết kịp thời, sữa tích tụ sẽ tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển.
Chế độ ăn uống không hợp lý:
Nếu mẹ mới sinh ăn quá nhiều thực phẩm giàu chất béo và protein, lượng chất béo trong sữa sẽ tăng theo, khiến sữa trở nên đậm đặc, dễ kết thành cục và gây tắc nghẽn ống vú – thậm chí có thể ép ra một chất giống như kem đánh răng từ núm vú.
Chăm sóc viêm tuyến vú sau sinh như thế nào?
Viêm tuyến vú sau sinh thường do tắc nghẽn ống sữa. Vậy trong việc chăm sóc hàng ngày, làm sao để giảm nhẹ triệu chứng và thúc đẩy hồi phục?
Một số biện pháp chăm sóc hiệu quả bao gồm:
Duy trì tần suất cho con bú:
Khuyến khích mẹ cho bé bú thường xuyên – ít nhất 8 lần mỗi ngày, mỗi bên vú ít nhất 15 phút hút sữa. Viêm nhiễm vùng xung quanh tuyến vú không ảnh hưởng đến sữa, và bé bú sẽ giúp giảm các triệu chứng khó chịu của mẹ, thúc đẩy quá trình hồi phục.
Chườm ấm và mát‑xa:
Trước khi cho bé bú, chườm ấm vú giúp các ống sữa giãn nở, từ đó sữa dễ bài tiết hơn. Trong khi bé bú, mẹ có thể mát‑xa nhẹ từ trên các ống vú về hướng núm, giúp thông thoáng các ống bị tắc.
Sử dụng máy hút sữa hợp lý:
Khi cho bé bú, mẹ cho bé bú bên vú khỏe mạnh trước rồi sau đó là bên vú bị ảnh hưởng. Nếu bên bị đau nặng, có thể dùng máy hút sữa để hút sữa, nhằm tránh hình thành áp‑xe cục bộ.
Cho bé bú đúng cách, tránh làm tổn thương núm vú:
Điều chỉnh tư thế cho bé bú sao cho bé bám vú tốt, tránh làm tổn thương núm vú.
Đau hơn cả khi sinh con, tắc sữa vào nửa đêm phải làm sao??
Cùng với tiếng khóc vang, bé chào đời, và với hình ảnh bé háo hức bú, lòng mẹ tràn đầy niềm vui. Nhưng không ngờ, sau đó lại xuất hiện các vấn đề như vú đầy sữa do tự nhiên, tắc sữa và những vấn đề khác…
Hai ngày trước, khi trò chuyện với một mẹ sinh con thứ hai ở cửa hàng trên phố Khâm Thiên, tôi mới biết rằng tắc sữa thật sự là một điều gây đau đớn đến mức không tưởng. Mẹ bỉm Hồng – một mẹ sinh con thứ hai 33 tuổi ở Hà Nội – khi nói về sự khác biệt lớn nhất giữa con đầu và con thứ hai, đã khiến mắt bà đỏ bùng vì xúc động.
Bà chia sẻ:
“Tôi luôn nghĩ rằng sau cơn đau khi sinh, mọi thứ khác cũng chẳng là gì, nhưng không ngờ rằng đây chỉ mới là khởi đầu…”
“Trải qua hiện tượng vú đầy sữa ở lần sinh đầu đã khiến tôi cảm thấy sắp rơi vào trạng thái trầm cảm sau sinh.
Trong thời gian nằm tháng, tôi liên tục bị tắc sữa, vú căng cứng như đá, không kìm được nước mắt, sau đó lại phải chịu đựng các phương pháp thông sữa cực đoan từ chuyên gia – đau đến mức suýt làm rách tấm ga trên giường. Thật đáng tiếc, tất cả những nỗ lực đó cũng không thể làm giảm được tình trạng tắc sữa của tôi, thậm chí còn trở nên nghiêm trọng hơn khi bé không chịu bú sữa mẹ…”
Sau sinh bị viêm tuyến vú cấp tính và sốt phải làm gì?
Viêm tuyến vú cấp tính sau sinh là một loại nhiễm trùng thường gặp và có thể chữa được, thường xuất hiện trong vòng 1–2 tuần sau sinh. Tình trạng này chủ yếu do nhiễm trùng vi khuẩn trong vú gây ra, dẫn đến các triệu chứng như sưng đỏ, đau và sốt ở vùng vú. Sốt là một trong những biểu hiện phổ biến của viêm tuyến vú cấp tính sau sinh.
Để xử lý an toàn và thoải mái vấn đề sốt do viêm tuyến vú, dưới đây là một số kiến thức và khuyến nghị chuyên môn:
Trước tiên: Nếu phụ nữ sau sinh có triệu chứng như vú sưng đỏ, đau và sốt, cần đi khám ngay. Bác sĩ sản phụ sẽ kiểm tra vú và tiến hành xét nghiệm sữa để chẩn đoán viêm tuyến vú. Tùy theo tình trạng, bác sĩ có thể kê đơn kháng sinh để loại bỏ nhiễm trùng.
Ngoài việc dùng thuốc, một số biện pháp chăm sóc bao gồm:
- Cho con bú hoặc hút sữa thường xuyên:
Duy trì sự thông thoáng của vú là chìa khóa để giảm bớt triệu chứng. Mẹ nên cho bé bú hoặc sử dụng máy hút sữa để làm trống vú, tránh tình trạng sữa ứ. Khi cho bé bú, mẹ cần áp dụng đúng tư thế và kỹ thuật để giảm đau. - Chườm ấm:
Trước khi cho bé bú, chườm ấm vú bằng nước ấm hoặc khăn nóng có thể giúp tăng cường dòng chảy sữa.
Trà bồ công anh Sữa Farm lợi sữa cho mẹ đang cho con bú
Trà bồ công anh Sữa Farm là giải pháp tự nhiên và hiệu quả giúp chữa tắc sữa cho các mẹ cho con bú, được tạo ra từ nguồn nguyên liệu quý giá được trồng theo phương pháp giống ở rừng tự nhiên. Quy trình canh tác này cho phép cây bồ công anh phát triển trong môi trường hoang dã, không bị tác động bởi các hóa chất hay phương pháp canh tác công nghiệp, từ đó giữ trọn vẹn các dưỡng chất và hoạt chất tự nhiên có tác dụng thông thoáng ống sữa, giảm viêm và làm dịu vùng vú. Sản phẩm không chỉ hỗ trợ kích thích quá trình tiết sữa mà còn giúp các mẹ nhanh chóng lấy lại sự thoải mái sau sinh, duy trì quá trình cho con bú một cách tự nhiên và hiệu quả. Việc sử dụng trà bồ công anh Sữa Farm còn giúp tạo ra một sự kết hợp độc đáo giữa truyền thống thiên nhiên và công nghệ hiện đại, mang lại sự an tâm tuyệt đối cho người sử dụng. Với cam kết về chất lượng và sự an toàn, sản phẩm đã trở thành người bạn đồng hành tin cậy của rất nhiều bà mẹ, góp phần cải thiện sức khỏe sau sinh và đảm bảo cung cấp dinh dưỡng tối ưu cho bé từ những giây phút đầu đời.