Mỗi buổi sáng khi có thể đi đại tiện một cách thuận lợi, chúng ta thường cảm thấy tinh thần sảng khoái. Ngược lại, khi bị táo bón kéo dài, cuộc sống trở nên rất khó chịu. Trên mạng hiện nay có rất nhiều thông tin về táo bón, thậm chí có người cho rằng:
❌ Táo bón lâu dài có thể gây ung thư trực tràng, ung thư vú, bệnh Parkinson
❌ Ảnh hưởng đến ham muốn tình dục
❌ Trẻ em bị táo bón có thể suy giảm trí tuệ
💡 Để điều trị táo bón, nhiều phương pháp dân gian được lan truyền như:
✅ Bồ công anh chữa táo bón
✅ Hạt muồng (quyết minh tử) chữa táo bón
✅ Xoa bóp chân hỗ trợ táo bón
Tuy nhiên, theo chuyên gia, một số bài thuốc dân gian có thể hữu ích nhưng chỉ mang tính hỗ trợ, không thể thay thế phương pháp điều trị chính thống.
Táo Bón Như Thế Nào Mới Được Gọi Là Bệnh?
🔹 Nếu một người 3–5 ngày mới đi ngoài một lần, nhưng phân vẫn mềm, không gặp khó khăn khi đại tiện, thì không gọi là táo bón.
🔹 Nếu không đi ngoài trong thời gian dài, kèm theo phân khô, khó đi, đầy bụng hoặc khó chịu khác, lúc đó mới được coi là bị táo bón.
Cách Phòng Ngừa Táo Bón:
✅ Ăn thực phẩm thanh đạm
✅ Ăn nhiều rau xanh, hoa quả, uống đủ nước
✅ Tập thể dục thường xuyên
✅ Hình thành thói quen đại tiện khoa học
🔎 Lưu ý: Các bài thuốc dân gian chỉ có tác dụng hỗ trợ, không phải lúc nào cũng hiệu quả với bệnh nhân bị táo bón mãn tính. Những phương pháp này cần được khoa học kiểm chứng trước khi áp dụng trong điều trị lâm sàng. Nếu đột ngột bị rối loạn đại tiện trong thời gian ngắn, hãy đi khám kịp thời và thực hiện xét nghiệm máu ẩn trong phân, nội soi đại tràng để kiểm tra nguyên nhân.
Các Dùng Bồ Công Anh Trị Táo Bón
Lá tươi
Táo bón là vấn đề tiêu hóa phổ biến, khiến nhiều người tìm đến các bài thuốc dân gian để cải thiện tình trạng này. Dưới đây là đánh giá của chuyên gia về một số phương pháp được truyền miệng.
✅ Giám định: Có thể áp dụng, nhưng chỉ phù hợp với táo bón do nhiệt (nóng trong)
📌 Cách làm:
- Dùng 60-90g bồ công anh tươi, sắc với nước đến khi còn khoảng 100-200ml.
- Lá tươi nấu 20 phút, lá khô nấu 30 phút.
- Uống mỗi ngày 1 lần, có thể thêm mật ong hoặc đường để dễ uống.
🔎 Chuyên gia nhận định:
Bồ công anh chứa nhiều vitamin và khoáng chất, có tác dụng thanh nhiệt, lợi tiểu, hỗ trợ tiêu hóa. Đặc biệt, nó có thể kích thích nhu động ruột, giúp giảm táo bón. Tuy nhiên, chỉ nên dùng cho những người bị táo bón do nóng trong (biểu hiện: lưỡi đỏ, lưỡi có gai).
Cách pha trà bồ công anh Sữa Farm trị táo bón
Cách pha nước trà bồ công anh rất đơn giản và dễ thực hiện tại nhà:
- Chuẩn bị nguyên liệu: Lấy một lượng lá bồ công anh (3-5g) vừa đủ.
- Nước: Đun sôi nước đến khoảng 80 – 90 độ C (200-350ml).
- Hãm bồ công anh: Cho lá bồ công anh vào cốc hoặc bình, rót nước nóng vào và đậy nắp lại.
- Để nguội và sử dụng: Chờ nước nguội bớt rồi uống.
👉 Cách sử dụng: Nên uống một cốc sau bữa ăn, giúp điều hòa chức năng tiêu hóa và cải thiện tình trạng táo bón. Ngoài tác dụng nhuận tràng, nước bồ công anh còn có vị hơi đắng, giúp kích thích vị giác và cải thiện hệ tiêu hóa.
Lưu ý khi sử dụng nước ngâm bồ công anh
Mặc dù nước bồ công anh có tác dụng hỗ trợ trị táo bón, nhưng để đạt hiệu quả tốt nhất, bạn cũng cần điều chỉnh chế độ ăn uống và lối sống:
✔ Bổ sung thực phẩm giàu chất xơ: Tăng cường ăn rau xanh, trái cây tươi, ngũ cốc nguyên hạt để giúp phân mềm và dễ đào thải hơn.
✔ Uống đủ nước: Đảm bảo uống ít nhất 1,5 – 2 lít nước mỗi ngày để hỗ trợ nhu động ruột.
✔ Tập thể dục thường xuyên: Các bài tập nhẹ như đi bộ, yoga, đạp xe giúp kích thích hoạt động của đường ruột, hỗ trợ tiêu hóa tốt hơn.
✔ Hình thành thói quen đi đại tiện đúng giờ: Nên đi vệ sinh vào buổi sáng sau khi thức dậy hoặc sau bữa ăn, tránh nhịn đi vệ sinh quá lâu.
Cảnh báo của chuyên gia
(1) Hình thành thói quen đi đại tiện đúng giờ, đúng chỗ
Đi đại tiện đúng cách là khi có cảm giác muốn đi thì nên đi ngay, để quá trình diễn ra tự nhiên. Không nên cố rặn khi không có nhu cầu, vì điều này có thể gây co thắt vùng đáy chậu, khiến việc đi đại tiện trở nên khó khăn hơn. Nếu có cảm giác muốn đi nhưng khi ngồi xuống lại mất đi, hãy đợi đến khi cơn buồn đại tiện quay lại. Việc hình thành thói quen đi đại tiện đúng giờ có thể tạo ra phản xạ thần kinh, giúp nhu cầu này diễn ra một cách tự nhiên.
(2) Cần lưu ý khi có bất thường trong việc đi đại tiện
Ruột đóng vai trò như “hệ thống thoát nước” của cơ thể, nếu bị tắc nghẽn, phân bị giữ lại lâu ngày trong ruột có thể dẫn đến táo bón cấp tính hoặc mạn tính. Khi đó, các chất thải và độc tố trong cơ thể có thể bị hấp thụ ngược vào máu, gây ra tình trạng mệt mỏi, nổi mụn, đầy bụng, đau bụng, thậm chí làm tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư đường ruột. Nếu tần suất đi đại tiện giảm rõ rệt (hai, ba ngày hoặc lâu hơn mới đi một lần), phân khô cứng, khó đi ngoài thì cần đặc biệt chú ý.
(3) Phụ nữ có nguy cơ táo bón cao hơn, nên đi khám kịp thời
Theo điều tra, tỷ lệ mắc táo bón ở Trung Quốc vào khoảng 9% – 13%, trong đó phụ nữ có nguy cơ mắc bệnh gấp đôi nam giới. Nguyên nhân là do phụ nữ dễ bị ảnh hưởng bởi tâm lý, cộng với sự thay đổi hormone trong chu kỳ kinh nguyệt, làm giảm chức năng nhu động của đại tràng. Một số nguyên nhân gây táo bón mạn tính có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng như tổn thương hậu môn, tắc ruột, sa trực tràng, loét hoặc ung thư đường ruột, vì vậy nên đi khám chuyên khoa sớm để tránh bỏ lỡ thời gian điều trị.
Các phương pháp điều trị theo Đông y
(1) Phương pháp xoa bụng quanh rốn
Ngồi hoặc đứng thẳng, đặt lòng bàn tay phải lên rốn, bàn tay trái đặt lên mu bàn tay phải, sau đó xoa theo chiều kim đồng hồ quanh vùng bụng dưới trong 5 phút. Tiếp tục xoa theo chiều ngược lại 5 phút nữa, tổng cộng 10 phút mỗi lần. Thực hiện hai lần mỗi ngày (sáng và tối) trong hai tuần liên tục để kích thích nhu động ruột.
(2) Phương pháp hít thở bằng rốn
Thường xuyên tập trung vào hơi thở: hít vào hóp bụng, tưởng tượng luồng khí đi qua rốn vào trong ngực và bụng; thở ra phình bụng, để khí thoát ra từ rốn. Nếu kiên trì luyện tập một thời gian, bạn sẽ cảm thấy bụng ấm lên, nhu động ruột tăng cường, hơi thở điều hòa hơn và ăn uống ngon miệng hơn, từ đó giúp tiêu hóa tốt hơn.
(3) Đi bộ nhanh
Vận động là một phương pháp đơn giản nhưng cực kỳ hiệu quả để hỗ trợ tiêu hóa. Bạn không cần đến phòng tập gym hay các điều kiện đặc biệt, chỉ cần mang giày đế bằng và đi bộ nhanh 30 phút mỗi ngày, sau 24 giờ sẽ cảm thấy cải thiện đáng kể.
(4) Phương pháp massage bằng tinh dầu
Massage bằng tinh dầu giúp kích thích dây thần kinh đường ruột, hỗ trợ nhu động ruột. Một số loại tinh dầu có tác dụng tốt bao gồm tinh dầu sả chanh, tinh dầu thì là, tinh dầu hạt nho. Cách thực hiện: lấy 3 giọt tinh dầu trộn với 15 giọt dầu nền, sau đó massage nhẹ nhàng vùng bụng, lưng và eo.
(5) Phương pháp tưởng tượng và điều hòa khí
Tập trung tinh thần, loại bỏ tạp niệm, đặt lưỡi lên vòm miệng. Khi hít vào, hóp bụng sâu; khi thở ra, nhẹ nhàng thổi hơi qua miệng, đồng thời tưởng tượng dòng khí đang lưu thông trong cơ thể. Luyện tập thường xuyên có thể giúp ổn định thần kinh, hỗ trợ tiêu hóa.
Sự Thật Về Táo Bón – Những Hiểu Lầm Thường Gặp
Táo bón không chỉ là một vấn đề tiêu hóa đơn thuần mà còn liên quan đến nhiều khía cạnh sức khỏe khác. Dưới đây là các nhận định của chuyên gia về những quan niệm phổ biến liên quan đến táo bón.
1️⃣ Quan Niệm: Táo Bón Làm Tăng Nguy Cơ Mắc Ung Thư Trực Tràng
✔ Có liên quan, nhưng không phải nguyên nhân trực tiếp
📌 Giải thích:
- Táo bón khiến phân lưu lại trong ruột lâu hơn, tạo điều kiện cho vi khuẩn đường ruột lên men và sản sinh chất gây đột biến gen liên quan đến ung thư đại trực tràng.
- Một số bệnh nhân mắc táo bón lâu ngày, sau khi nội soi đại tràng, phát hiện có khối u hoặc polyp.
- Tuy nhiên, táo bón không trực tiếp gây ung thư, mà chỉ là một yếu tố nguy cơ gián tiếp.
🔎 Chuyên gia cảnh báo:
Táo bón kéo dài còn có thể dẫn đến các bệnh tim mạch do tăng áp lực khi rặn, đặc biệt nguy hiểm với người cao tuổi mắc bệnh tim, huyết áp cao.
2️⃣ Quan Niệm: Táo Bón Làm Tăng Nguy Cơ Ung Thư Vú Ở Phụ Nữ
✔ Có liên quan, nhưng không phải nguyên nhân chính
📌 Giải thích:
- Phân tồn đọng lâu ngày có thể sản sinh các chất độc, một số trong đó có thể đi vào máu và tích tụ trong mô vú, làm tăng nguy cơ mắc bệnh.
- Tuy nhiên, ung thư vú chủ yếu liên quan đến nội tiết tố và yếu tố di truyền, táo bón chỉ là một yếu tố phụ trợ.
🔎 Chuyên gia nhận định:
Táo bón không phải là nguyên nhân trực tiếp gây ung thư vú. Tuy nhiên, duy trì hệ tiêu hóa khỏe mạnh có thể giúp giảm bớt nguy cơ mắc bệnh.
3️⃣ Quan Niệm: Trẻ Em Bị Táo Bón Dễ Chậm Phát Triển Trí Tuệ
✔ Có ảnh hưởng nhất định
📌 Giải thích:
- Trẻ bị táo bón thường ăn uống kém, dẫn đến thiếu hụt dinh dưỡng, ảnh hưởng đến sự phát triển thể chất và trí não.
- Khi chất độc từ phân hấp thụ vào máu, có thể tác động đến hệ thần kinh, khiến trẻ lơ đãng, kém linh hoạt.
- Trẻ thường xuyên bị đầy bụng, khó chịu do táo bón cũng có thể ảnh hưởng đến khả năng tập trung và sáng tạo.
🔎 Chuyên gia khuyến nghị:
- Chế độ ăn giàu chất xơ, uống đủ nước và vận động nhiều là cách tốt nhất giúp trẻ tránh táo bón.
- Nếu táo bón kéo dài, nên đưa trẻ đi khám để tìm nguyên nhân tiềm ẩn.
4️⃣ Quan Niệm: Táo Bón Lâu Ngày Có Thể Gây Bệnh Parkinson
❌ Không có mối quan hệ nhân quả
📌 Giải thích:
- Người mắc Parkinson thường bị táo bón do rối loạn thần kinh thực vật, nhưng điều đó không có nghĩa là táo bón gây ra bệnh.
- Parkinson là một bệnh thoái hóa thần kinh, nguyên nhân chủ yếu là do sự suy giảm dopamine trong não, không phải do rối loạn tiêu hóa.
- Một số loại thuốc điều trị Parkinson có thể gây táo bón như một tác dụng phụ.
🔎 Chuyên gia khẳng định:
Táo bón không phải là nguyên nhân gây Parkinson. Nếu bị táo bón kéo dài kèm theo các triệu chứng run tay, cứng cơ, nên đi khám sớm để phát hiện bệnh lý thần kinh.
5️⃣ Quan Niệm: Táo Bón Ảnh Hưởng Đến Đời Sống Tình Dục
✔ Đúng
📌 Giải thích:
- Táo bón mãn tính có thể gây tắc nghẽn vùng chậu, ảnh hưởng đến lưu thông máu, dẫn đến giảm ham muốn, rối loạn cương dương, xuất tinh sớm hoặc đau khi quan hệ.
- Ở nữ giới, táo bón có thể khiến cơ vùng chậu co thắt bất thường, gây đau khi quan hệ, giảm khoái cảm, thậm chí co thắt âm đạo.
🔎 Chuyên gia khuyến nghị:
- Điều chỉnh chế độ ăn uống, tập thể dục và duy trì tâm lý thoải mái giúp cải thiện cả táo bón và đời sống tình dục.
- Nếu gặp vấn đề nghiêm trọng, nên tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa.
📌 Kết Luận
✅ Có liên quan nhưng không phải nguyên nhân trực tiếp: Ung thư trực tràng, ung thư vú, ảnh hưởng trí tuệ trẻ em.
❌ Không có mối quan hệ nhân quả: Táo bón không gây Parkinson.
✔ Đúng: Táo bón ảnh hưởng tiêu cực đến đời sống tình dục.
📢 Lưu ý: Táo bón không chỉ gây khó chịu mà còn ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe. Nếu bạn gặp tình trạng táo bón kéo dài hoặc có dấu hiệu bất thường, hãy đi khám sớm để được tư vấn và điều trị kịp thời!