Rau bồ công anh ăn có tốt không?

Rất giàu dinh dưỡng

Từ rễ đến hoa, bồ công anh là loại thực vật giàu dinh dưỡng, chứa nhiều vitamin, khoáng chất và chất xơ.

Lá bồ công anh có thể ăn sống hoặc nấu chín, là nguồn cung cấp tuyệt vời các vitamin A, C và K. Chúng cũng chứa vitamin E, folate và một lượng nhỏ các vitamin nhóm B khác. Lá bồ công anh còn cung cấp nhiều khoáng chất như sắt, canxi, magie và kali.

Rễ bồ công anh giàu inulin, một loại carbohydrate là chất xơ hòa tan có trong thực vật, hỗ trợ sự phát triển và duy trì vi khuẩn đường ruột khỏe mạnh trong hệ tiêu hóa của bạn.

Rễ bồ công anh thường được sấy khô và pha trà, nhưng bạn cũng có thể ăn nguyên củ giống như các loại rau củ khác.

Chứa chất chống oxy hóa mạnh mẽ

Bồ công anh chứa các chất chống oxy hóa mạnh mẽ, điều này có thể giải thích nhiều đặc tính dược liệu của nó.

Chất chống oxy hóa là những hợp chất giúp trung hòa các gốc tự do — những phân tử được tạo ra từ quá trình trao đổi chất bình thường nhưng có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh mãn tính nếu tích tụ quá nhiều trong cơ thể. Do đó, chất chống oxy hóa rất quan trọng đối với sức khỏe tổng thể của bạn.

Bồ công anh chứa hàm lượng cao chất chống oxy hóa beta-carotene, có thể giúp bảo vệ cơ thể khỏi tổn thương tế bào và căng thẳng oxy hóa

Ngoài ra, bồ công anh còn rất giàu một loại chất chống oxy hóa khác gọi là polyphenol, tập trung chủ yếu ở hoa nhưng cũng có mặt trong rễ, lá và thân.

Có thể giúp chống viêm

Bồ công anh có thể giảm viêm nhờ các hợp chất như polyphenol.

Viêm là phản ứng tự nhiên của hệ miễn dịch đối với chấn thương hoặc nhiễm trùng. Tuy nhiên, tình trạng viêm kéo dài có thể gây tổn thương vĩnh viễn cho các mô và ADN trong cơ thể.

Một số nghiên cứu trong ống nghiệm cho thấy các dấu hiệu viêm giảm đáng kể ở các tế bào được xử lý bằng các hợp chất chiết xuất từ bồ công anh.

Một nghiên cứu trên chuột cho thấy dung dịch chiết xuất từ bồ công anh giúp giảm căng thẳng oxy hóa và có tác dụng bảo vệ tim mạch.

Tuy nhiên, vẫn cần thêm các nghiên cứu trên người.

Có thể hỗ trợ kiểm soát đường huyết

Axit chicoric và axit chlorogenic là hai hợp chất hoạt tính sinh học trong bồ công anh có thể giúp giảm lượng đường trong máu.

Các nghiên cứu trong ống nghiệm và trên động vật cho thấy những hợp chất này có thể cải thiện sự tiết insulin – một loại hormone điều chỉnh lượng đường trong máu – và tăng cường khả năng hấp thụ glucose (đường) vào cơ bắp.

Quá trình này giúp cải thiện độ nhạy insulin và giảm lượng đường trong máu.

Axit chicoric và axit chlorogenic cũng có thể hạn chế quá trình tiêu hóa các thực phẩm giàu tinh bột và carbohydrate, góp phần vào khả năng giảm đường huyết của bồ công anh.

Có thể giảm mức cholesterol và triglyceride

Một số hợp chất trong bồ công anh có thể làm giảm mức triglyceride và cholesterol — hai yếu tố nguy cơ chính gây ra bệnh tim.

Các polyphenol trong bồ công anh, như flavonoid và các dẫn xuất axit hydroxycinnamic, có thể có đặc tính làm giảm cholesterol và triglyceride.

Một đánh giá khác cũng ghi nhận rằng bồ công anh có thể mang lại tác dụng bảo vệ tim mạch, bao gồm khả năng giảm mức cholesterol.

Có thể làm giảm huyết áp

Mặc dù có người cho rằng bồ công anh có thể làm giảm huyết áp, nhưng các nghiên cứu còn hạn chế.

Trong y học phương Tây, thuốc lợi tiểu được sử dụng để loại bỏ lượng chất lỏng dư thừa trong cơ thể, từ đó có thể giúp giảm mức huyết áp.

Một nghiên cứu cũ trên người cho thấy bồ công anh có tác dụng lợi tiểu hiệu quả. Tuy nhiên, nghiên cứu này diễn ra trong thời gian ngắn và chỉ có 17 người tham gia.

Bồ công anh cũng chứa kali, một khoáng chất có liên quan đến việc giảm huyết áp ở những người có mức huyết áp cao trước đó. Do đó, loại cây này có thể gián tiếp ảnh hưởng đến huyết áp nhờ hàm lượng kali của nó.

Đáng chú ý là tác dụng này không chỉ riêng bồ công anh mới có – mà áp dụng cho bất kỳ thực phẩm giàu kali nào khi được tiêu thụ trong một chế độ ăn uống lành mạnh.

Có thể thúc đẩy sức khỏe gan

Một số nghiên cứu trên động vật cho thấy chiết xuất bồ công anh có thể bảo vệ gan khỏi tổn thương và bệnh tật.

Một nghiên cứu trên động vật cho thấy chiết xuất rễ bồ công anh giúp ngăn ngừa tổn thương gan ở chuột bị suy gan do tác động bên ngoài.

Các nghiên cứu khác trên động vật cũng cho thấy chiết xuất bồ công anh có thể làm giảm lượng mỡ dư thừa tích trữ trong gan và bảo vệ gan khỏi căng thẳng oxy hóa.

Có thể hỗ trợ giảm cân

Một số nghiên cứu cho thấy bồ công anh và các hợp chất của nó có thể hỗ trợ kiểm soát cân nặng, mặc dù dữ liệu chưa thực sự thuyết phục.

Một số nhà nghiên cứu cho rằng khả năng cải thiện quá trình chuyển hóa carbohydrate và giảm hấp thụ chất béo của bồ công anh có thể dẫn đến giảm cân. Tuy nhiên, giả thuyết này vẫn chưa được chứng minh khoa học.

Một nghiên cứu trên chuột cho thấy chiết xuất bồ công anh có thể hỗ trợ kiểm soát cân nặng bằng cách giảm hấp thụ chất béo.

Một nghiên cứu khác trên chuột phát hiện ra rằng axit chlorogenic – một hợp chất có trong bồ công anh – giúp giảm trọng lượng cơ thể, giảm tích tụ mỡ và điều chỉnh mức độ của một số loại protein liên quan đến việc kiểm soát cân nặng.

Có thể có tác dụng chống ung thư

Một trong những tuyên bố sức khỏe hấp dẫn nhất về chiết xuất bồ công anh là khả năng ngăn chặn sự phát triển của các tế bào ung thư trong nhiều hệ cơ quan khác nhau.

Một nghiên cứu kéo dài 4 tuần trên chuột cho thấy việc sử dụng chiết xuất rễ bồ công anh đã điều chỉnh một số con đường cụ thể liên quan đến việc ức chế sự phát triển và lây lan của các tế bào ung thư vú.

Các nghiên cứu trong ống nghiệm khác cũng phát hiện rằng chiết xuất rễ bồ công anh có thể làm chậm sự phát triển của tế bào ung thư ở gan, đại tràng, tuyến tiền liệt và dạ dày.

Mặc dù những phát hiện này đầy hứa hẹn, nhưng vẫn thiếu các nghiên cứu trên người để xác nhận.

Có thể hỗ trợ tiêu hóa khỏe mạnh và trị táo bón

Bồ công anh thường được sử dụng trong y học cổ truyền để trị táo bón và cải thiện sức khỏe tiêu hóa.

Một nghiên cứu cũ trên động vật cho thấy rằng chuột được điều trị bằng chiết xuất bồ công anh có sự gia tăng đáng kể trong tốc độ co bóp dạ dày và làm rỗng dạ dày.

Rễ bồ công anh cũng là một nguồn giàu chất xơ prebiotic inulin, đã được chứng minh là giúp giảm táo bón và thúc đẩy sự di chuyển của thức ăn qua hệ tiêu hóa.

Hơn nữa, với hơn 3 gam chất xơ trong mỗi cốc lá bồ công anh nấu chín (105 gam), loại rau này có thể góp phần tăng lượng chất xơ hấp thụ. Chất xơ hỗ trợ điều hòa nhu động ruột và bảo vệ chống lại các vấn đề tiêu hóa khác nhau, bao gồm bệnh trĩ và viêm túi thừa.

Có thể tăng cường sức khỏe hệ miễn dịch

Một số nghiên cứu cho thấy bồ công anh có đặc tính kháng khuẩn và kháng virus, có thể hỗ trợ cơ thể chống lại nhiễm trùng.

Nhiều nghiên cứu trong ống nghiệm phát hiện rằng chiết xuất bồ công anh làm giảm đáng kể khả năng sao chép của virus.

Ngoài ra, nghiên cứu còn chỉ ra rằng một số hợp chất hoạt tính trong bồ công anh có khả năng bảo vệ cơ thể khỏi vi khuẩn và nấm có hại.

Có thể là phương pháp chăm sóc da hữu ích

Các nghiên cứu trên động vật và trong ống nghiệm cho thấy chiết xuất bồ công anh có thể bảo vệ da khỏi tổn thương do ánh nắng mặt trời, lão hóa và mụn trứng cá.

Trong một nghiên cứu, dịch chiết bồ công anh lên men giúp ngăn ngừa tổn thương da khi được bôi ngay trước hoặc sau khi tiếp xúc với bức xạ UVB – loại bức xạ có trong ánh sáng mặt trời.

Một nghiên cứu ống nghiệm cũ hơn cho thấy chiết xuất rễ bồ công anh làm tăng sự sản sinh các tế bào da mới, có thể hỗ trợ cải thiện vẻ ngoài của làn da khi bạn già đi.

Ngoài ra, nghiên cứu trước đây chỉ ra rằng chiết xuất bồ công anh có thể giảm viêm và kích ứng da, đồng thời tăng cường độ ẩm và sản xuất collagen. Điều này có thể hữu ích trong việc ngăn ngừa và điều trị một số loại mụn trứng cá.

Tuy nhiên, các nghiên cứu gần đây về tác dụng của bồ công anh đối với sức khỏe làn da còn hạn chế, và hầu hết mới chỉ dừng lại ở cấp độ ống nghiệm và động vật.

Có thể hỗ trợ xương chắc khỏe

Rất ít nghiên cứu được thực hiện về tác động của bồ công anh đối với sức khỏe xương, mặc dù một số chất dinh dưỡng trong bồ công anh góp phần duy trì xương chắc khỏe.

Lá bồ công anh là nguồn cung cấp dồi dào canxi và vitamin K – hai chất đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe xương.

Một nghiên cứu nhỏ cho thấy việc tăng cường tiêu thụ các loại rau lá xanh giàu vitamin K có liên quan đến việc giảm nồng độ osteocalcin trong máu – một loại protein có trong xương. Điều này cho thấy việc ăn nhiều rau lá xanh như bồ công anh có thể giúp ngăn ngừa mất xương.

Ngoài ra, inulin – một loại chất xơ có trong rễ bồ công anh – có thể hỗ trợ sức khỏe xương bằng cách cải thiện tiêu hóa và tăng cường sức khỏe đường ruột.

Một số nghiên cứu còn gợi ý rằng các chất chống oxy hóa trong bồ công anh và các loại rau xanh khác đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ xương, giảm nguy cơ mất xương nhờ vào khả năng giảm căng thẳng oxy hóa.

Liều lượng và các dạng bổ sung

Mọi người thường tiêu thụ lá, thân và hoa bồ công anh ở dạng tự nhiên – có thể ăn sống hoặc nấu chín. Phần rễ thường được sấy khô, nghiền nhỏ và dùng để pha trà hoặc thay thế cà phê.

Bồ công anh cũng có sẵn ở dạng thực phẩm chức năng như viên nang, chiết xuất hoặc cồn thuốc.

Hiện tại, chưa có hướng dẫn liều lượng rõ ràng do rất ít nghiên cứu trên người. Tuy nhiên, dữ liệu hiện có gợi ý liều lượng cho các dạng bồ công anh khác nhau như sau:

• Lá tươi: 4–10 gram mỗi ngày
• Lá khô: 4–10 gram mỗi ngày
• Cồn lá: 0,4–1 thìa cà phê (2–5 mL) ba lần mỗi ngày
• Nước ép lá tươi: 1 thìa cà phê (5 mL) hai lần mỗi ngày
• Chiết xuất lỏng: 1–2 thìa cà phê (5–10 mL) mỗi ngày
• Rễ tươi: 2–8 gram mỗi ngày
• Bột khô: 250–1.000 mg bốn lần mỗi ngày

Rủi ro và tác dụng phụ có thể xảy ra

Cây bồ công anh có độc tính thấp và có khả năng an toàn cho hầu hết mọi người, đặc biệt khi được tiêu thụ như thực phẩm.

Tuy nhiên, cần nhớ rằng các nghiên cứu vẫn còn hạn chế và bồ công anh không hoàn toàn không có rủi ro.

Loại cây này có thể gây ra phản ứng dị ứng, đặc biệt ở những người dị ứng với các loài thực vật có họ hàng như cỏ phấn hương. Viêm da tiếp xúc cũng có thể xảy ra ở những người có làn da nhạy cảm.

Theo một bài đánh giá cũ, bồ công anh cũng có thể tương tác với một số loại thuốc, bao gồm kháng sinh, thuốc chống đông máu và thuốc điều chỉnh đường huyết. Nếu bạn đang dùng thuốc theo đơn, hãy cân nhắc tham khảo ý kiến chuyên gia y tế trước khi sử dụng bồ công anh.

Câu hỏi thường gặp

Bồ công anh có tác dụng gì?
Mọi người có thể tiêu thụ rễ, lá và hoa bồ công anh. Cây bồ công anh chứa nhiều vitamin, khoáng chất và chất xơ. Nó cũng có thể mang lại một số lợi ích y học, mặc dù cần thêm nghiên cứu trên người để xác nhận.

Có an toàn khi dùng bồ công anh mỗi ngày không?
Việc tiêu thụ bồ công anh như một phần của chế độ ăn uống cân bằng có khả năng an toàn cho hầu hết mọi người. Tuy nhiên, cần thêm nghiên cứu về việc sử dụng bồ công anh như một loại thực phẩm chức năng. Một số người có thể bị dị ứng với bồ công anh.

Bồ công anh ảnh hưởng đến hormone như thế nào?
Bồ công anh có thể hỗ trợ quá trình tiết hormone insulin – loại hormone chịu trách nhiệm điều chỉnh lượng đường trong máu.

Những nhược điểm của bồ công anh là gì?
Mặc dù bồ công anh có thể mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, nhưng chưa có nhiều nghiên cứu xác nhận những lợi ích này trên người. Một số người có thể bị dị ứng với bồ công anh, đặc biệt là nếu họ dị ứng với các loài thực vật tương tự như cỏ phấn hương và hoa cúc.

Kết luận

Mặc dù bồ công anh có nhiều lợi ích tiềm năng, nhưng thực vật và các thực phẩm chức năng từ bồ công anh không nên được coi là sự thay thế cho một chế độ ăn uống cân bằng và lối sống lành mạnh. Nghiên cứu về các ứng dụng cụ thể vẫn còn thiếu – đặc biệt là trên người.

Tuy nhiên, nếu bạn ăn lá, rễ và hoa của bồ công anh ở dạng nguyên bản – trong các món salad, món nướng, món ăn kèm và đồ ăn nhẹ – loại rau củ này sẽ là một bổ sung độc đáo và giàu dinh dưỡng cho chế độ ăn của bạn.

Nếu bạn muốn dùng bồ công anh như một loại thực phẩm chức năng, tốt nhất hãy tham khảo ý kiến chuyên gia y tế trước.

Nguồn bài viết: https://www.healthline.com/nutrition/dandelion-benefits